Gewone Vlier

Sambucus nigra



De Gewone Vlier Sambucus nigra is een struik of kleine boom. Hij komt overal in het wild voor, vooral in duinen, en wordt in vele vormen aangeplant. Hij groeit het best op iets vochtige, voedselrijke plaatsen langs bosranden en in lichte bossen.
In juni en juli bloeien de roomwitte bloemen in schermvormige trossen.

De bladeren zijn veervormig samengesteld en gezaagd. De vruchten zijn zwarte bessen van 6 tot 8 mm groot en staan in schermen in augustus en september aan donkerrode steeltjes. Deze bessen en vooral de kleine zaadjes, zijn in onrijpe en rauwe toestand giftig. Ze hebben een laxerende werking en kunnen misselijkheid, braken, maag-darmontsteking en diarree veroorzaken.

Gekookt kunnen ze geconsumeerd worden.  

Ook de bladeren zijn giftig.

De Gewone Vlier verdringt andere struiken. De soort profiteert in de duinen van de stikstofbindende wortelknolletjes van Duindoorn Hippophae rhamnoides.   

De bloemen verspreiden een sterke geur, maar bevatten geen nectar en worden weinig door insecten bezocht. Zweefvliegen bezoeken wel de bloemen.

De bessen vormen het hoofdvoedsel van trekkende jonge zangvogels (Nachtegaal, Grasmus, Spreeuw, lijstersoorten). Deze vogels zorgen voor de verspreiding van de zaden zodat deze plant overal opslaat, zoals tussen straatstenen, op knotwilgen en zelfs in dakgoten. De zaadjes ontkiemen zeer gemakkelijk. In de duinen zorgt de mest van de vogels, die door de bessen worden aangetrokken, voor een aanrijking van de bodem.

Op oude stammen van deze struik groeit vaak de zwam Echt Judasoor Auricularia auricula-judae. Ook de Witte Vlierschorszwam Hyphodontia sambuci groeit op deze boom.

In duinen vinden we op de Gewone Vlier vaak het Vliermos Cryphaea heteromalla, de Gekroesde Haarmuts Orthotrichum pulchellum, de Dwerghaarmuts Orthotrichum tenellum, het Gewoon Iepenmos Zygodon viridissimus, het Dwergwratjesmos Cololejeunea minutissima, het Slakkenhuismos Leptodon smithii en het Blauw Boomvorkje Metzgeria fruticulosa.

Het is de belangrijkste waardplant van de Vliervlinder Ourapteryx sambucaria.

Het is één van de waardplanten van de vlinders Perzikkruiduil Melanchra persicariae en Tweestreepvoorjaarsuil Orthosia cerasi.