Zwarte Dwergloper
Syntomus truncatellus
De Zwarte Els
Alnus glutinosa
is een boom die reeds duizenden jaren in Vlaanderen voorkomt. Men vindt deze boom veelal langs waterkanten, in broekbossen en op moerassige plaatsen. De soort wordt ook aangeplant.
De vrouwelijke katjes zijn in oktober rijp. Men noemt ze ook wel elzenproppen.
Het vrouwelijke bloempje groeit in het eerste jaar uit tot een klein groen propje dat pas in het tweede jaar houtig en zwart wordt en waarna zich de zaadjes (nootjes) vormen.
In de vruchten steken de zaadjes tussen de houtige schubben. Ze worden via het water verspreid. De mannelijke katjes zijn langwerpig. De bladeren zijn eirond tot bijna rond. Het wortelstelsel is dicht en reikt tot diep in de bodem. Daardoor kan het langs oevers zorgen voor oeverversteviging. Elzen langs oevers zorgen ook voor schaduw, zodat deze minder snel dichtgroeien met andere planten. Deze boom kan stikstof binden uit de lucht met behulp van de straalzwam
Actinomyces species
. Deze zwam groeit in knolletjes aan de wortels van de Elzen. De stikstof kan dan door de boom of door andere planten worden benut.
De rijpe vruchten hangen de hele winter aan de boom en zijn een dankbaar voedsel voor zaadetende vogels. Vooral Barmsijzen
Acanthis flammea
, de Sijs
Spinus spinus
en de Putter
Carduelis carduelis
lusten erg graag de nootjes uit de elzenproppen.
De groeiplaats van de Zwarte Els is bij voorkeur nat en kalkarm.
Wanneer Zwarte Elzen in lange rijen langs perceelranden staan, noemen we deze elzensingels. Deze singels gaven vroeger de perceelsgrenzen aan en waren vroeger een belangrijke leverancier van brandhout. Bijna altijd staan de Elzen langs een sloot, vaak op beide oevers. Elzenzaadjes verspreiden zich namelijk heel gemakkelijk via het water en ontkiemen massaal op de grens van droog en nat. Vroeger werden de elzensingels als hakhout beheerd, waarbij het hout met enige regelmaat vlak boven de stobbe of stoof afgezaagd. Hierdoor ontstonden brede elzenstobben met meerdere stammen.
Deze boom is één van de waardbomen van de vlinders Peper-en-Zoutvlinder
Biston betularia,
Wilgenhoutvlinder
Cossus cossus,
Berkeneenstaart
Drepana falcataria,
Gevlamde Vlinder
Endromis versicolora,
Kleine Hermelijnvlinder
Furcula furcula,
Lindepijlstaart
Mimas tiliae,
Dromedaris
Notodonta dromedarius
,
Elzenuil
Acronicta alni
, Halvemaanvlinder
Selenia tetralunaria
, Witte Grijsbandspanner
Cabera pusaria
, Zwart Weeskind
Mormo maura
en Kroonvogeltje
Ptilodon capucina
.
De Zwarte Els is een zeer goede bijenplant vanwege de zeer overvloedige stuifmeelproductie.
De pathogene schimmel
Phytophthora alni
tast deze boom aan. Deze elzenziekte komt voornamelijk op na warme winters en wordt verwacht te escaleren naarmate het klimaat opwarmt.
De zwam
Phlebia subochracea
kan worden gevonden op takken en stammen van deze boom.
MENU
HOME
OVER DEZE SITE
NUTTIGE LINKS
ZOEK
DOSSIERS
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
U
V
W
X
Y
Z