NATUURLEXICON


Orthofosfaten


Orthofosfaten zijn anorganische fosforverbindingen, en een verzamelterm voor stoffen zoals monofosfaat of  waterstoffosfaat, en daarnaast ook fosfaat, bisfosfaat en fosforzuur.

Het zijn derivaten van fosforzuur. Ze worden in wasmiddelen toegepast als ontharders (calcum- en magnesiumbinders).

Fosforzuur laat zich omzetten in verschillende soorten fosfaat. Het is een belangrijke grondstof voor de bereiding van kunstmeststoffen, zoals superfosfaat en ammoniumfosfaat. Het gebruik van fosfaten in de landbouw is sterk toegenomen, vooral door het gebruik van fosforhoudend krachtvoer en fosfaatkunstmeststoffen. Zeker de helft van het opgenomen fosfaat komt via de uitwerpselen van het vee weer naar buiten.

In eerste instantie wordt fosfaat in de bodem opgeslagen, echter slechts tot er verzadiging optreedt. Dan spoelt het uit naar het grondwater en komt het vervolgens ook terecht in het oppervlaktewater. Door de opslag in de bodem is er een behoorlijk na-effect in de afvoer van fosfaat naar het oppervlaktewater.

De belasting uit andere bronnen zoals rioolwaterzuiveringsinstallaties neemt door defosfatering geleidelijk af. De meeste bodems bezitten een hoog fosfaatbindend vermogen. Het probleem van fosfaatuitspoeling doet zich daarom voor op gronden met een beperkt fosfaatbindend vermogen waarop de fosforbemesting gedurende een relatief lange periode aanzienlijk hoger is dan de fosforonttrekking door de gewassen.

Orthofosfaten bevorderen niet alleen de algengroei in oppervlaktewateren maar werken ook de oppervlakte-actieve eigenschappen van detergenten in de hand.

Een teveel aan nutriënten zoals fosforverbindingen (zoals ortho-fosfaat) en stikstofverbindingen (zoals bijvoorbeeld nitraat) in oppervlaktewater kan eutrofiëring veroorzaken.

Fosfor (ook in de vorm van fosfaten) is persistent in aquatische ecosystemen: de vrijgekomen hoeveelheden bij bijvoorbeeld afsterven van planten worden vervolgens opnieuw opgenomen door andere planten.

Home