NATUURLEXICON

Schaliegas

 

Schaliegas is in de loop van miljoenen jaren gevormd doordat bezinksel van zeeplankton werd samengedrukt onder verschillende aardlagen. Door de hoge druk en temperatuur brak het plankton af en werden versteende klei (schalie) en aardgas gevormd. In tegenstelling tot conventioneel aardgas dat zich in gigantische bellen tussen de aardlagen bevindt, zit schaliegas gebonden aan deeltjes schalie of als kleine belletjes opgelost in het water in de schalielaag. Het zit daar met andere woorden gevangen. Om het gas vrij te maken, moet het gesteente worden gekraakt of gefrackt.

In Vlaanderen en Nederland zit de schalielaag – met een dikte van 10 tot 40 m – meer dan 3 km diep. Deze laag bevat ook niet altijd (even veel) schaliegas. Na het aanboren van de schalielaag worden grote hoeveelheden water, korrels (zand, glas, keramiek) en chemicaliën onder hoge druk geïnjecteerd. Daardoor barst het gesteente. De korrels houden de barstjes open. Het gas dat zich direct in de buurt van de scheurtjes bevindt, kan nu vrijkomen mits het (vervuilde) water wordt weggepompt. Na zuivering kan het gas als gebruiksklaar aardgas worden verdeeld.

De winning levert bruikbare brandstof op, maar fracking levert zeer veel nadelen op: de boorputten zijn zeer nadrukkelijk aanwezig in het landschap. De chemicaliën die worden gebruikt vervuilen de bodem. Bij het boren en fracken worden kleine aardbevingen veroorzaakt. Er kunnen ook aanzienlijke hoeveelheden aardgas en andere nevenproducten “lekken”. Aardgas of methaan is een zeer sterk broeikasgas. Deze lekken hebben dus een grote impact op de klimaatverandering en vormen tevens een veiligheidsrisico. Schaliegas is een fossiele energiebron terwijl er beter wordt geïnvesteerd in hernieuwbare energie. Het is de bedoeling dat het gewonnen aardgas geld opbrengt maar in het uiteindelijke kostenplaatje moeten ook de effecten en de afbreekbaarheid van de gebruikte chemicaliën, de verwerking van het (mogelijk radioactief) vervuilde proceswater, de kosten van de gevolgen van de aardbevingen (ingezakte mijngangen, schade aan trillingsgevoelige gebouwen) en de kosten van de bijkomende infrastructuur (aanleg wegen, inzet transport, industrie) in rekening worden gebracht.

Bovendien dient er ook een energiebalans te worden opgemaakt: hoeveel energie kost het om 1 eenheid energie in de vorm van schaliegas boven te brengen, te behandelen en te verdelen ?