NATUURLEXICON
Smelleken
Falco columbarius
Het Smelleken Falco columbarius is een roofvogel. Deze soort is in Vlaanderen en Nederland enkel als doortrekker en wintergast te zien. De vogel broedt in Noord-
De vogel is met zijn 30 cm kleiner dan de Torenvalk Falco tinnunculus. Hij heeft een compacte lichaamsbouw, spitse vleugels en een korte staart. Het mannetje is blauwgrijs bovenaan en zacht oranjebruin op de borst. Het volwassen vrouwtje heeft een gele washuid op de snavel.
Het Smelleken leeft in open landschappen met weinig bomen. Het broeden gebeurt op hoogvenen en op heidevelden, en ook wel aan de rand van berken-
Zijn voedsel bestaat voornamelijk uit kleine vogels of sporadisch vleermuizen, die hij meestal in de vlucht vangt. Op de grond slaat hij soms kleine zoogdieren of vogels die nog niet vlieg-
De jonge vogels voeden zich ook met libellen, kevers en vlinders.
De doortrek in het najaar kan al eind augustus beginnen, maar de grootste aantallen zijn in Vlaanderen toch in oktober en november te zien, vooral aan de kust en in de polders.
De aantallen gingen tussen 1950 en 1980 zeer sterk achteruit als gevolg van het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen.
Via zijn voedsel stapelde hij grote hoeveelheden gifstoffen op, waardoor het aantal nakomelingen drastisch daalde.
Sinds de jaren 1980 herstellen de populaties zich opnieuw.