NATUURLEXICON
Speerwaterjuffer
Coenagrion hastulatum
De Speerwaterjuffer Coenagrion hastulatum is een heel kritische libel. De soort is zeldzaam in Vlaanderen.
Deze waterjuffer heeft een vleugelspanning tot 5 cm en vliegt van mei tot augustus.
Het mannetje heeft op het tweede segment een speervormige tekening en 2 zijstreepjes. Het vrouwtje lijkt sterk op een Azuurwaterjuffer Coenagrion puella.
Deze soort houdt van hoogveen en van heidevennen met enigszins zuur en niet te voedselrijk water. De libel heeft een voorkeur voor voedselarme vennen of oligotrofe wateren, in het bijzonder die vennen die zwak gebufferd zijn en daardoor iets voedselrijker zijn. In (te) voedselrijke vennen kan de soort niet standhouden en verdwijnt ze.
Het is bovendien een kenmerkende soort voor door kwel gevoede wateren.
Een kleine structuurvariatie door bulten van Veenmos-
Aan de oever ziet hij het liefst planten als Veenpluis Eriophorum angustifolium, Wateraardbei Comarum palustre en Waterdrieblad Menyanthes trifoliata.
De belangrijkste bedreigingen zijn de ontwatering van veengronden, de verzuring van vennen en een verminderde ondiepe kwelstroom waardoor de buffering van de plas verstoord wordt. Een toenemende verlanding van de plassen zelf en een beschaduwing door dennen en opschietende Berk-
Mogelijke beschermingsmaatregelen zijn het tegengaan van ontwatering, een regeneratie van veenplassen door plaatselijk te turfsteken zodat er weer open water aanwezig is, het verwijderen van bomen en struiken daar waar de populaties door beschaduwing bedreigd zouden kunnen zijn en het in stand houden van een niet te dichtgegroeide oeverzone en de nodige Veenmos-
De Speerwaterjuffer is een tamelijk honkvaste soort. Daarom zijn beschermingsmaatregelen op de huidige vindplaatsen van uitermate groot belang.
Aangezien de geschikte voortplantingsplaatsen van deze waterjuffer zeldzaam zijn, is deze soort zeer kwetsbaar in extreem droge zomers waarbij de levensnoodzakelijke vennen of de planten van die vennen zo goed als droogvallen. Door de klimaatverandering treden deze droge zomers vaker op.
De populaties zijn nu al klein. Wanneer deze als gevolg van de klimaatverandering nog krimpen dan is het nog maar zeer de vraag of deze populaties ooit nog opnieuw zullen groeien, ook al herstelt de vegetatie zich en ontvangen de vennen opnieuw meer water. Bij enkele droge zomers op rij dreigt deze waterjuffer volledig te verdwijnen.