NATUURLEXICON
Steenbreekvaren
Asplenium trichomanes
De Steenbreekvaren Asplenium trichomanes komt voor op oude muren en steenachtige hellingen. Het is een typisch rotsvarentje. Uit de centrale rozet kunnen wel dertig bladeren ontspruiten. De bladeren kunnen tot 20 cm lang zijn. De bladspillen zijn zwart en dragen twee rijen elliptische tot bijna ronde, groenblijvende blaadjes. De sporen zien eruit als kleine, zwarte puntjes. Ze bedekken bij rijpheid vrijwel de hele onderkant van de blaadjes. Tussen mei en oktober zijn de sporen rijp.
De bladeren verliezen in het tweede jaar hun deelblaadjes. De bladspillen blijven staan.
Op muren groeit hij vaak aan de noordkant. In Vlaanderen en Nederland zal men deze varen meestal op muren aantreffen. Vochtigheid speelt voor deze varen een grotere rol dan de al dan niet aanwezigheid van kalk. De varen haalt de nodige mineralen uit de muren, cement en regenwater.
Op plaatsen die te nat zijn, groeit hij niet. Ook te veel zon is niet goed. Sporadisch komt hij op de grond voor. Hij werd reeds in de duinen aangetroffen.
Deze varen groeit vooral in de gematigde streken. Hij komt vooral in grote steden voor. Daar groeit hij op historische kade-
Het aantal vindplaatsen van deze varen nemen toe door de zachte winters, een steeds vochtiger klimaat en de vergrote aandacht voor muurvegetaties.
De voortplanting gebeurt vooral via sporen, maar hij vormt ook korte wortelstokken.
In de zomer vormt de varen sporendoosjes met miljoenen sporen. De sporendoosjes staan als langwerpige, streepvormige sporenhoopjes op de achterkant van het blad. Wanneer de sporen rijp zijn, barsten de sporendoosjes open en worden via de wind verspreid. Uit de spore groeit vervolgens een voorkiem, een prothallium, waarop zich mannelijke en vrouwelijke geslachtscellen ontwikkelen. De spermatoïden verenigen zich met de eicellen. De bevruchting resulteert in een nieuwe varen.
De Steenbreekvaren is gevoelig voor droogte in de muren, felle zon, het schoonspuiten van muren en het verdwijnen van vervallen, afgebrokkelde muren.