NATUURLEXICON


Veenmier

Formica transkaucasica


De Veenmier Formica transkaucasica is in Vlaanderen, en trouwens ook in de rest van Europa, een zeldzame verschijning door de zeldzaamheid en het vaak geïsoleerd liggen van haar karakteristiek habitat.

Het is immers een indicatorsoort voor goede hoogveengebieden en vochtige, veenachtige heideterreinen. Deze glimmende, pikzwarte mier bouwt een nest in Veenmos-soorten en daarom is een vochtige biotoop nodig.

In veengebieden zijn de nesten in mosbulten (Sphagnum species, Polytrichum species) te vinden. Deze mier prefereert eerder open boomloze gebieden en kan extreme koude en langdurige hoge grondwaterstanden verdragen. De Veenmier leeft voornamelijk van andere insecten en het melken van bladluizen.

Bij ons is deze soort slechts in enkele natte heidegebieden te vinden, zoals bijvoorbeeld in een paar Antwerpse en Limburgse natte heidepercelen. Meer dan de helft van de waarnemingen zijn afkomstig uit Dophei-gebieden, vergraste natte heide en veengebieden. Zij wordt vrijwel alleen nog in natuurreservaten gevonden.

De bruidsvluchten vinden plaats in juli en augustus.

Met een geschikte biotoop is de soort plaatselijk niet zo zeldzaam.

Deze soort kan nog lang overleven als de habitatkwaliteit niet meer voldoet.

De belangrijkste bedreigingen zijn het verlies van open venen, de verlaging van de grondwatertafel door drainage of verlies van biotoop door een veranderd beheer, eutrofiëring en daaruit volgend een veranderende vegetatie.

Voor deze soort moet een hoge stabiele watertafel worden behouden in veengebieden. Relatief uitgestrekte veengebieden bieden bovendien meer bescherming tegen uitdroging in perioden van lange droge zomers. In dichtgroeiende gebieden kan oppervlakkig afplaggen van de turflaag of het gebruik van dammetjes op drainagegrachten een positief effect hebben op de ontwikkeling van een veenmos-pijpenstrootje-gemeenschap. De insijpeling van nutriëntenrijk water moet worden tegengegaan.

Potentiële leefgebieden moeten worden onderzocht op de aanwezigheid van deze soort, zodat het beheer op deze mier kan worden afgestemd.  

Home